OBEZİTE NEDİR?
Obezitenin tanımı hakkında bilgi veren Diyetisyen Elvan Odabaşı, obezitenin vücut ağırlığı üzerinden yapılan bir değerlendirme olduğunu belirtti. Bu değerlendirmede, vücuttaki yağ kompozisyonunun sağlığa zarar verecek derecede fazla olması önemlidir. Özellikle karın ve göğüs bölgesinde biriken yağlar, obezitenin önemli göstergeleridir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından kullanılan vücut kitle indeksi (VKİ) yönteminde, boyun karesine bölünen kilonun 30’un üzerinde olması obezite olarak kabul edilmektedir. Ancak, yaş ve kas kompozisyonu gibi faktörlerin de bu değerlendirmede rol oynadığını söyledi.
“YÜZYILIN PANDEMİSİ”
Obeziteye sebep olan faktörleri sayan Odabaşı, “Sosyal faktörler, genetik faktörler, fiziksel faktörler ve hormonel faktörler var. Ruhsal ve zihinsel faktörler bile var. Çok karmaşık yapıda bir sağlık probleminden bahsediyoruz. Bence yüzyılın pandemisi ve çözülemeyen ve gitgide büyüyen bir pandemiden bahsediyoruz. Buna obezite pandemisi diyebiliriz” diyerek nedenleri sıraladı.
Sosyal faktörlere bakıldığında besleyici içeriğe sahip gıdalara ulaşma konusunda adaletli bir dağıtım sistemi olmadığını belirten Odabaşı, ulaşılan gıdaların yağ ve şeker oranı yüksek olan gıdalar olduğunu belirtti. Bu gibi ucuza karın doyurma alışkanlıklarıysa, özellikle çocuklarda obezitenin yayılımını hızlandırıyor.
Odabaşı, obezitenin sadece bireysel değil, toplumsal bir sağlık problemi olduğunu ve gelecekte ciddi sağlık tehditleri oluşturacağını belirtti. Türkiye’nin obezite oranında Avrupa’da ilk sırada yer aldığını ifade eden Odabaşı, hareketsiz yaşam tarzının yaygın olduğunu ve obezite oranlarının hızla arttığını vurguladı.
OBEZİTE İLE NASIL MÜCADELE EDİLİR?
Uzmanlar, obezite ile mücadelede düzenli egzersizin önemine dikkat çekiyor. Ancak, obez bireylerin bir anda yoğun spor aktivitelerine başlamalarının eklem ve kas sorunlarına yol açabileceği konusunda uyarıda bulunuyor. İlk adım olarak, obez bireylerin vücut ağırlıklarının %10’unu kaybetmeleri öneriliyor. Beslenme düzeninde ise Akdeniz tipi beslenme modeli ve düzenli su tüketimi önem taşıyor. Uyku üzerine dikkat edilmesi, elektronik cihazların kullanım süresinin azaltılması ve melatonin hormonunun düzenli salgılanmasının sağlanması da önemli noktalar arasında yer alıyor.
Diyetisyen Elvan Odabaşı, obezite ile mücadelede psikolojik desteğin büyük öneminin bulunduğunu belirtti. Obez bireyler toplumda sıklıkla mobbinge maruz kalabiliyor ve bu durum özellikle çocuklarda ve gençlerde ciddi sorunlara yol açabiliyor. Okullardaki rehberlik birimlerinin, çocukların beden algısını ve yeme davranışını doğru yönlendirmeleri gerekiyor. Ayrıca, obez bireylerin toplum tarafından dışlanmaması ve yeniden uyum süreçlerinde psikologlardan destek almaları öneriliyor.
