AA
İSTANBUL (AA) – Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi işbirliğiyle Cushman & Wakefield |TR International tarafından potansiyel yatırımcılara Türkiye’nin lojistik dalı hakkında derinlemesine bilgi sunma gayesiyle “Lojistik Pazar Görünümü Türkiye 2024” başlıklı rapor hazırlandı.
Türkiye’nin lojistik alanındaki yüksek yatırım potansiyelinin bu yılın birinci çeyrek datalarıyla kapsamlı halde ortaya konduğu ve memleketler arası yatırımcılara özel olarak hazırlanan rapor, Avrupa, Asya ve Orta Doğu ülkelerinden gelebilecek lojistik yatırımcılar için kıymetli datalar içeriyor.
Raporda, Türkiye’nin ekonomik ve stratejik pozisyon olarak öne çıkan özellikleri, lojistik dal dataları, altyapı projeleri, yatırım bölgeleri, talep ve pazar şartları, ortak piyasa uygulamaları, ticaret rotaları, teşvikler ve global trendler ayrıntılı olarak ele alınıyor.
Türkiye ekonomik, inançlı ve stratejik bir pazar fırsatı sunuyor
Küresel ticaret yollarının “Kızıldeniz etrafındaki çatışmalar ve Rusya-Ukrayna Savaşı kaynaklı tedarik zinciri krizleri nedeniyle” değişim sürecini tahlil eden rapor, memleketler arası ticarette yeni pazar arayışına giren yatırımcılar için “yakın kıyı” kavramının değer kazandığını ortaya koyuyor.
Geçen yıl jeopolitik riskler sonucunda yaşanan döviz kuru dalgalanmaları ve uzayan ticaret rotaları nedeniyle operasyonel maliyetlerin arttığı ve navlun fiyatlarının 1480 dolardan 3 bin 400 dolara kadar yükseldiği belirtilen raporda, daha ekonomik, inançlı ve çevreci tedarik zincirleri aramaya yönelen milletlerarası yatırımcıların üretimlerini daha yakın bölgelere taşımasını söz eden “yakın kıyı” kavramının global tedarik zincirinde yaşanan krizlere karşı oluşturulan en güçlü argümanlardan olmaya devam ettiği belirtildi.
Raporda, yakın kıyı kavramının merkezindeki ülkelerden birisinin de Türkiye olduğu vurgulandı.
Maliyet ve verimlilik avantajları öne çıkıyor
Rapora nazaran, çok uluslu şirketlerin üretim, ihracat ve idare merkezi olarak konumlandığı Türkiye, Avrupalı şirketler için en tanınan kaynak bulma ve tekrar tedarik bölgelerinde üçüncü sırada yer alıyor.
Türkiye’nin yer aldığı Orta Koridor, Kuzey Koridoru’na nazaran daha ekonomik ve süratli olmasıyla öne çıkıyor.
Teknolojik ilerleme ve altyapı yatırımları sayesinde maliyet ve verimlilik avantajları sunan ve bu imkanları daha ulaşılabilir kılan Türkiye, savaş gündemi nedeniyle güç kasveti çeken Avrupa’nın bilakis, “güvenli güç arzıyla” milletlerarası yatırımcılar için tedarik zinciri problemlerinin üstesinden gelmek ismine bir talih olarak görülüyor.
Lojistik pazarı 100 milyar dolara ulaştı
Raporda yer alan ve 2023 datalarına nazaran 50 ülkenin değerlendirildiği “Agility Gelişmekte Olan Piyasalar Lojistik Endeksi”nde Türkiye, lojistik alanında 11. sırada yer alıyor. Türkiye, “yurt içi ve yurt dışı fırsatları, işletme temelleri ve dijital hazırlık” kriterlerinde aldığı yüksek puanlarla öne çıkıyor.
100 milyar dolarlık lojistik pazarıyla global lojistik ihracatının yüzde 2,5’ini alan Türkiye, stratejik pozisyonu, lojistik kapasitesinin son 5 yılda istikrarlı bir formda artması, yükselen altyapı yatırımları, ekonomik büyümesi, ihracat odaklı sanayi tabanı, nüfusu ve geniş iş gücü havuzu sayesinde nakliyecilik ve lojistik için global bir merkez olma potansiyeli taşıyor.
Türkiye’nin bu alandaki potansiyelini “güçlü perakende pazarı ve süratle büyüyen e-ticaret kapasitesi” de yükseltiyor. Bu kapsamda, ülkenin 89,42 milyar dolar olan dijital ticaret süreç pahasının 2027’de 136,89 milyar dolara yükselmesi bekleniyor.
Uluslararası devler yatırım için sırada
Rapora nazaran, e-ticaretin süratli büyümesi, transfer merkezleri ve bölgesel depolara yapılan yatırımları süratle artırırken, yeni lojistik koridorlar ve altyapı yatırımları sayesinde birçok memleketler arası firma üretim çizgilerini Türkiye’ye taşıma niyetinde bulunuyor.
Çinli otomotiv şirketi Skywell Türkiye’ye 1,6 milyar dolarlık yatırım yapacağını duyururken, SAIC Motor ve DFSK Motor, yakın gelecekte Türkiye’de yeni yatırım planladıklarına ait açıklamalarda bulundu.
Amazon, Türkiye’deki birinci lojistik merkezini Tuzla’da açarak mahallî ve global pazarlara daha verimli hizmet verme imkanı yakalarken, Fedex Express, İstanbul Havalimanı Kargo Bölgesi’nde üç kıtadaki operasyonları entegre edecek 23 bin metrekarelik büyük bir merkezin kurulumuna başladı.
Operasyonel maliyetlerin depo arzını sonlu kıldığı dalda yaşanan güçlü talep, son yıllarda kiraları artırırken, kısa ve orta vadede lojistik tesis arzının hareketlenmesi bekleniyor.
Lojistik kesiminde kiralara bakıldığında ise yılın birinci çeyreğinde Kuzey Marmara bölgesinde birincil metrekare kiraları 110-285 lira, Doğu Marmara bölgesinde 155-310 lira, Sakarya-Düzce bölgesinde 115- 155 lira, Ankara bölgesinde 110-200 lira ve İzmir-Manisa bölgesinde 100-200 lira aralığında değişiyor.
İstanbul, EMEA Bölgesi’nde rekabetçi kira düzeyleriyle öne çıkıyor
Avrupa, Orta Doğu ve Afrika’yı kapsayan EMEA Bölgesi’ndeki 44 kentin birincil kira ve getiri karşılaştırmalarının da ele alındığı rapora nazaran, İstanbul rekabetçi kira düzeyleriyle öne çıkıyor.
Yılın birinci çeyreğinde İstanbul’daki prime kiralar aylık 8,75 avro düzeylerinde seyrederken, bu durum İstanbul’u EMEA bölgesindeki kentler ortasında 12. sıraya yerleştiriyor. Listenin başında İsviçre’den Zürih, Birleşik Krallık’tan Londra ve yeniden İsviçre’den Cenevre bulunuyor.
İstanbul, kira getirilerinin dolar bazında daha evvelki yıllara oranla epeyce yüksek olması ve stratejik pozisyonuyla hem yerli hem de memleketler arası yatırımcılar için cazip bir seçenek olmaya devam ediyor.
İkiz dönüşüm trendiyle akıllı depolama alanlarına muhtaçlık artıyor
Nitelikli ve akıllı depolama alanlarına gereksinim duyulan yeni devirde teknoloji ve otomasyona yapılan yatırımlar kıymetli ölçüde artarken, yapay zekayla yönetilen lojistik sistemleri ile robotik otomasyon ve sürdürülebilir güç tahlilleri öne çıkan eğilimler ortasında yer alıyor.
Hızlı teslimat beklentilerini karşılamak için dronların ve otonom araçların yaygın kullanımını “önemli bir gelişme” olarak nitelendirilirken, dijital ve yeşil lojistik uygulamalarının bir ortada kullanılmasını tabir eden dijital dönüşüm sürecinin dünya çapında şirketlerce uygulaması bekleniyor.
Rapor, Türkiye’nin Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın bir kesimi olarak 12. Kalkınma Planı’nda dijital dönüşümü desteklediğini ve bu nedenle daha çevreci pazarlar arayan milletlerarası yatırımcılar açısından da değerli fırsatlar sunduğunu ortaya koyuyor.
“Türkiye’nin global lojistik üssü olmak konusunda önemli potansiyeli var”
Rapora ait değerlendirmelerde bulunan Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkanı A. Burak Dağlıoğlu, Türkiye’nin sunduğu yüksek potansiyeli tüm dünyada anlatırken, ayrıcalıklı jeostratejik pozisyonunun üzerinde ehemmiyetle durduklarını söyledi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde 2003’ten bu yana büyük altyapı yatırımlarının hayata geçirildiğini lisana getiren Dağlıoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu atılım bizi rekabet coğrafyamızda milletlerarası direkt yatırımlar için bir cazibe merkezi haline getirdi. 1,3 milyar insanın yaşadığı ve yaklaşık 30 trilyon dolarlık GSYH hacminden bahsettiğimiz bir coğrafyanın tam ortasındayız. Lojistik alanında altı çizilmesi gereken çok değerli ayrıntılar var. Raporun bu noktada memleketler arası yatırımcılara bilgilendirici ve yeni bir kaynak olarak sunuluyor olmasını çok bedelli buluyorum.”
Cushman & Wakefield | TR International Yönetim Kurulu Lideri Tuğra Gönden de Lojistik Pazar Görünümü Türkiye 2024 raporuyla Türkiye’nin bu alanda taşıdığı kıymetli potansiyeli tüm taraflarıyla yatırımcılara aktarmayı hedeflediklerini vurguladı.
Uluslararası yatırımcılara daha evvel yayınlanmamış şimdiki bilgiler sunarak şuurlu kararlar almalarını desteklemeyi amaçladıklarını lisana getiren Gönden, “Raporun yeni pazar arayışındaki lojistik yatırımcılarının bu alanda Türkiye’deki fırsatları daha sağlıklı değerlendirmelerini sağlayacak bir başucu rehberi olmasını temenni ediyoruz.” dedi.
Gönden, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi’nin raporun hazırlanmasında yönlendirme ve sektörel data sağlama bahislerinde takviye sağladığını lisana getirerek, “Bunun yanı sıra raporun global yatırımcılara ulaşmasında kıymetli bir rol oynadı. Biz de ülkemize ihracat geliri kazandıracak kıymetli bir yatırım atılımına rehber vazifesi üstlenen bu raporu hazırlamaktan memnuniyet duyuyoruz.” değerlendirmesini yaptı.
Muhabir: Uğur Aslanhan
