Kaynak, Getty Images
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Instagram’a erişim engeli getirdi. BTK’dan yapılan açıklamada, sosyal medya platformunun “katalog suçlara uymadığı” gerekçesiyle erişime kapatıldığı belirtildi.
BTK’nın internet sitesindeki sorgulama menüsünde de, Instagram’a erişimin engellendiği bilgisi yer aldı.
Katalog suçlar arasında çocuğa karşı cinsel istismar, intihara sevk etme, Atatürk’e hakaret gibi maddeler var.
Engelin ne zaman kaldırılacağı ya da başka yaptırımlar olup olmayacağına dair henüz bir açıklama yapılmadı.
Instagram uygulamasının sahibi Meta şirketinden de henüz bir açıklama gelmedi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Dr. Ömer Fatih Sayan, Instagram’a erişimin engellenmesiyle ilgili açıklama yaptı ve “Kendilerine bildirilen suçlara karşı gereken adımları yerine getirmediler” dedi.
Aynı zamanda BTK’nın eski başkanı olan Sayan, sosyal medya platformlarının ülkelere karşı çifte standart uyguladığını söyleyerek, “güvenli, temiz ve adil içerik mekanizmasının” Türkiye’de de geçerli olmasını istediklerini belirtti.
‘Gerekli adımları atmadılar’
Batılı ülkeler söz konusu olduğunda, sosyal medya platformlarının “katalog suçlar başta olmak üzere” birçok konuda hızlıca tedbir aldıklarını söyleyen Sayan, Türkiye’nin de aynı hassasiyeti beklediğini söyledi. Sayan şöyle devam etti:
“Sağlayıcıların uyguladığı bu çifte standart, tüm dünya için ortak bir sorun. Şöyle bir hatırlayalım; ‘gelin ülkemizde temsilcilikler açın, insanımızın hak ihlallerinin önüne geçelim’ dedik. Gelmek istemediler.”
“Kendilerine bildirilen suçlara karşı gereken adımları yerine getirmediler. ‘Birlikte daha temiz bir internet inşa edelim, milletimiz muhatap bulsun’ dedik, bir takım sanal ofislerle göstermelik işler yaptılar. Yaptığımız kanun değişiklikleri ile tüm bu arkadan dolanmaların önüne geçtik.”
“Görüyoruz ki aynı anlayışı hala sürdürmeye çalışıyorlar. ‘Bildiğimi okurum, istediğimi yayınlarım, istediğimi yayınlamam’ diyorlar. Biz bunu kabul etmedik, etmeyeceğiz.”
Kaynak, BTK
Yetkililer TikTok ve X’i de eleştiriyor
ABD ve Singapur merkezli sosyal medya platformu TikTok’un temsilcileri, Aralık 2023’te TBMM Dijital Mecralar Komisyonu’nun bir oturumuna katılmış ve uygunsuz içeriklerin yönetilmesine dair komisyona açıklama yapmıştı.
TikTok’un Orta Doğu, Kuzey Afrika, Türkiye Bölgesi Kamu Politikaları Yöneticisi ve Türkiye Sözcüsü Emir Gelen, platformun Türkiye “kanunlarına, yönetmeliklerine ve beklentilerine” uyum sağladığını ve “toplumsal hassasiyetleri de göz önünde bulundarmaya azami özen gösterdiğini” vurgulamıştı.
Komisyon başkanı Hüseyin Yayman, Nisan’da yaptığı bir açıklamada TikTok’un gerekli önlemleri almadığını söylerek, yetkililerin yeniden meclise çağıralacağını duyurdu.
Yayman, “Halkımız bize şunu söylüyor: ‘Bu TikTok bir ulusal güvenlik meselesidir, buranın kapatılmasını istiyoruz’ diyorlar” şeklinde konuştu.
Yayman, benzer şekilde Türkiye’de uzun süre temsilcilik açmayan X platformuna da erişim yasağı gelebileceğini söyleyerek uyardı.
X, Mayıs’ta Türkiye’de temsilcilik açtı.
Ulaştırma ve Altyapı bakanı Abdulkadir Uraloğlu da, Mayıs’ta yaptığı bir açıklamada “X’i çok kez uyardık. Belli dönemde reklam yasakları koyduk ve Twitter’ı gerek şifahi görüşmelerde gerekse yazılı olarak daha üst perdeden uyardık. Bu uyarılar nispeten süreci biraz daha hızlandırma adına katkı sağladı” dedi.
Ekim 2020’de yürürlüğe giren ve “sosyal medya yasası” olarak adlandırılan düzenleme ile birlikte günlük trafiği belli bir sayının üzerinde olan yurt dışı merkezli sosyal medya platformlarına Türkiye’de temsilcilik atma yükümlülüğü getirildi.
Türkiye’de erişime engellenen sosyal medya platformları
Türkiye’de Instagram öncesinde de birçok web sitesi ve sosyal medya platformuna erişim engeli getirildi.
Meta’nın sahibi olduğu Threads uygulaması, Nisan’da askıya alındı.
Rekabet Kurulu, Threads ve Instagram uygulamalarını bağlamak suretiyle Meta’nın “hâkim durumunu kötüye kullandığı” gerekçesiyle geçici tedbir kararı aldı.
Bunun üzerine Meta, Nisan sonunda Threads’in ülkedeki faaliyetlerini geçici olarak askıya aldığını ve karara itiraz edeceğini duyurdu.
Google’a ait sosyal medya platformu YouTube’a da Türkiye’de 2008’den 2010’a kadar erişim engeli getirildi. Platform, 2015’e kadar Türkiye’de farklı gerekçelerle defalarca kapatıldı.
Dünyanın en büyük dijital ansiklopedisi olan Wikipedia ve Türkçe versiyonu Vikipedi de 2014 yılından itibaren çeşitli engellemelere maruz kaldı.
Anayasa Mahkemesi 2019’da internet sitesine erişim engelinin kaldırılmasına hükmetti ve site Ocak 2020’de erişime açıldı.
Önceden Twitter olarak bilinen X platformu da Türkiye de defalarca erişim engeline takıldı.
2014 ve 2015’te iki kez tamamen yasaklanan uygulama, bir kere Anayasa Mahkemesi’nin kararı, bir kere de tartışmalı paylaşımların kaldırılması sonucu yeniden erişime açıldı.
Ancak Türkiye’de yetkililer, X’e erişimi direkt kısıtlamak yerine bant daraltma ya da belirli paylaşımları engelleme yoluna gidiyor.
Mahkemeler bugüne kadar binlerce paylaşım ve hesabın erişime engellenmesi yönünde karar verdi.
