Dünyanın en büyük otomotiv şirketlerinden Çinli BYD ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasında Türkiye’de yaklaşık 1 milyar dolar değerinde yatırım yapılmasını öngören bir anlaşma imzalandı.
BYD, elektrik otomobil satışlarında Elon Musk’ın Tesla’sıyla dünya birinciliği için rekabet ediyor.
Şirket 2023 sonunda dünyanın en çok elektrikli araç satan şirketi olmuş; ABD devi, Nisan ayı başlarında bu unvanı geri almıştı.
Avrupa Birliği, 4 Temmuz’da Çin’de üretilen elektrikli otomobillere ek vergiler getirdiğini açıklamıştı.
AA’ya göre BYD’nin Türkiye’de yaklaşık 1 milyar dolar yatırımla, yıllık 150 bin araç kapasiteli elektrikli ve şarj edilebilir hibrit otomobil üretimi ve diğer sürdürülebilir ulaşım teknolojileri için Ar-Ge merkezi kurması öngörülüyor.
5 bin kişiye kadar doğrudan istihdam sağlanması planlanan tesisin 2026 sonunda üretime başlamasının hedeflendiği belirtiliyor.
Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde yapılan imza törenine Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ve BYD Yönetim Kurulu Başkanı Wang Chuanfu katıldı.
İmza töreninde konuşan Bakan Kacır, yatırım kararının Aralık ayında Çin’e yaptıkları ve “BYD’nin 110 bin mühendisiyle günde 32 patent ürettiğine” “bizzat tanık” olduklarını söylediği ziyaretten bu yana uzun süredir devam eden görüşme ve istişarelerin ürünü olduğunu belirtti.
Bakan Kacır, daha önce yaptığı açıklamalarda olası bir yatırım için Manisa ilini işaret etmişti.
Kacır, 27 Temmuz 2023’te katıldığı bir yayında, “Türkiye’de üretim yapmayı arzu eden Avrupa markaları da var, Uzak Asya markaları da var.
“Onlarla yoğun şekilde görüşüyoruz. İnşallah hem o Manisa’daki araziyi bir yatırımla buluşturmak hem de başka yatırımları ülkemize çekmek için çaba gösteriyoruz. Önümüzdeki dönemde Türkiye’ye yeni küresel yatırımlar kazandıracağız.” ifadelerini kullanmıştı.
BYD hakkında neler biliniyor?
BYD’nin bugün CEO’su olan Wang Chuanfu, şirketi 1995 yılında Shenzhen kentinde kuzeniyle birlikte kurdu.
Şirket, akıllı telefonlarda, dizüstü bilgisayarlarda ve diğer elektronik cihazlarda kullanılan ve daha pahalı Japon muadillerine rakip olan, şarj edilebilir bataryaların üreticisi olarak adını duyurdu.
2002 yılında halka açıldı ve finansal açıdan zor durumdaki Çin devletine ait otomobil üreticisi Qinchuan Automobile Company’yi satın aldı.
BYD, 2008’den bu yana tanınmış Amerikan yatırımcı Warren Buffett’ın Berkshire Hathaway şirketini hissedar olarak sayıyor.
Analistler, BYD’nin büyümesinin büyük ölçüde batarya üretimine bağlı olduğunu söylüyor.
Bataryalar elektrikli araçların en pahalı parçaları arasında ve bunları şirket içinde üretmek BYD’ye büyük maliyet tasarrufu sağlıyor.
BYD’nin rakiplerinin çoğu bataryalar için farklı üreticilerle işbirliği yapıyor.
BYD’nin batarya üretimi, 2023’ün sonunda fiyatlarını keskin bir şekilde düşürmesine katkı sağladı ve yalnızca Aralık 2023’te satışları yüzde 70 oranında arttı.
AB’den Çinli otomobillere ek gümrük vergisi kararı
Avrupa Birliği (AB), suni bir şekilde düşük tutulan fiyatlarla elektrikli araç satmakla suçlanan Çin’e karşı bu ayın başında ek gümrük vergisi getirdi.
Çinli üreticilere yönelik yeni uygulama, halihazırda yürülükteki yüzde 10’a ek, yüzde 17,4 ila yüzde 37,6 arasında değişen gümrük vergisi getiriyor.
Uygulamanın, AB çapında elektrikli araçların fiyatılarını artırması ve Çinli markalara talebi düşürmesi bekleniyor.
Avrupa hükümetleri ve ABD, Çinli markaların uluslararası pazarlara girmesiyle, kendi şirketlerinin rekabet edemeyeceğinden korkuyorlar.
ABD ve AB son dönemde Çin’in “kapasitesinden fazla” enerji ürünü üretmesinin küresel dengeleri bozduğunu öne sürüyor.
Pekin ise bu iddialara sert bir şekilde karşı çıkıyor.
ABD Başkanı Joe Biden son olarak Mayıs ayında Çin menşeli temiz enerji ürünlerine yönelik gümrük vergilerinde büyük artışa gitmiş ve elektrikli araçlara uygulanan gümrük vergisini yüzde 25’ten yüzde 100’e çıkarmıştı.
Elektrikli araçlar, lityum-iyon piller ve güneş enerjisi üretimi için kullanılanlar gibi enerji ürünleri, Çin Ticaret Bakanlığına göre Çin’in “yeşil dönüşümüne öncülük eden yüksek teknolojili, yüksek katma değerli ürünlerin” yeni “büyüme noktası” olarak görülüyor.